کارگاه بررسی تحلیلی-تاریخیِ سینمای تجربی؛ مبانی، اندیشهها و کارکردهای سیاسی- اجتماعی با درسگفتارهای پوریا جهانشاد برگزار میشود.
در توضیح این کارگاه آمده است: «سینمای تجربی اصطلاحی رایج است که تقریباً در کلیه متون نظری- تاریخیِ سینما و درسگفتارهای دانشگاهی، برای اشاره به گونه مشخصی از فیلمها استفاده میشود. این فیلمها که در هر دوره تاریخی تحت عناوین متفاوت طبقهبندی میشوند، در عین تمایزات انکارنشدنی، شباهتهای آشکاری با یکدیگر دارند؛ شباهتهایی که اغلب حول و حوش فاصله آنها از سینمای روایی معنا مییابند. با این حال، در ایران حوزه دلالت این اصطلاح به شدت مخدوش است، چنانکه اغلب مشاهده میشود بسته به سلیقه کارشناسان از فیلمهای انتزاعی تا فیلمهایی که به لحاظ روایی اندکی نامتعارفاند، همه ذیل این نام طبقهبندی میشوند. وجه اشتراک این طبقهبندی هم وجود این تصور است که اصلیترین کارکرد فیلمهای تجربی کارکرد زیباییشناسانه و درگیر کردن احساساتِ بیننده با جهان خودآیینِ تصاویر است. این تفاسیر فردی از سینمای تجربی که کمترین منبع و ماخذی هم پشتیبانشان نیست، نه فقط نسبتی با فهم آکادمیک از این گونه سینمایی ندارند بلکه فاقد هر گونه بینش تاریخیاند. در نتیجه هدف از برگزاری این کارگاه علاوه بر شناخت ماهیت سینمای تجربی، آشنایی با کارکردهای سیاسی- اجتماعیِ این فیلمها است که همواره مورد غفلت واقع شدهاند. خوشبختانه در سایه همنشینیِ رو به گسترشِ سینما و علوم اجتماعی و اهمیت یافتن نگاه انتقادیِ این علوم در تحلیل محتواییِ فیلمها، ابزار لازم را برای تحلیل دقیقتر آثار در اختیار داریم و همین ابزار به ما میگویند که حوزههایی مانند سینمای تجربی نیازمند بازاندیشیِ مجدد و بررسی به شیوههایی کارآمدترند.
این جلسات را با شرح چند اصطلاح ضروری آغاز میکنیم و با اتکا به تفسیری جامعهشناختی از مفهوم روایت، تعریفی مستدل از سینمای تجربی ارائه میدهیم و با توصیف تاریخیِ سینمای تجربی در قالب جنبشهای مختلف به اتمام میرسانیم. تعداد جلسات پیشبینیشده ۸ جلسه ۴ ساعته است که نیمی از هر جلسه به مباحث نظری و نیمی دیگر به نمایش فیلم اختصاص دارد. ضمن آنکه، شرح بسیاری از جنبشهای سینمای تجربی با توضیحات مفصلی از دیگر شاخههای هنری همراه خواهد بود تا اشتراکات و تمایزات آنها به لحاظ سیاسی- اجتماعی ملموستر شود. بنابراین، دامنه مباحث حوزههایی چون دادائیسم، هنر پاپ، هنر مفهومی، پرفورمنس و جنبشهای نئودادائیستی را دربرمیگیرد و به تقصیل به بحث از رابطه هنر و سیاست نیز خواهیم پرداخت. بهعلاوه، در تحلیل برخی فیلمها به مقولاتی چون جنسیت، فضا، شهر، گرایش و هویت جنسی، گفتمان علم، روانکاوی، ایدئولوژی، آوانگاردیسم، مدرنیسم، پستمدرنیسم و پسااستعمارگرایی نیز میپردازیم.
محورهای اصلیِ مباحثی که در این کارگاه مورد بحث قرار خواهند گرفت از این قرارند:
– متن اثر
– جهان داستان
– باور و تخیل
– مفهوم روایت در نظریه ادبی و سطوح آن
– رمزگان سینمایی
– گفتمانهای دانش و نقش آنها در برساختن واقعیت
– روایت و نسبت آن با دانش سنتی و دانش علمی
– روایت و نسبت آن با گفتمانهای قدرت
– تفسیر روایت بر مبنای خاستگاههای اجتماعی آن
– غیررواییبودن فیلم تجربی به مثابه شکلی از مقاومت و کنش اجتماعی
– ماهیت سیاسی- اجتماعی فیلمهای تجربی
– انواع متصوّر فیلم تجربی
– گرایشهای متفاوت سینمای آوانگارد و تجربی قبل از جنگ جهانی دوم شامل: امپرسیونیسم، سینمای انتزاعی، دادائیسم، سوررئالیسم، سینمای ناب، سمفونی شهری
– گرایش های متفاوت سینمای آوانگارد و تجربی بعد از جنگ جهانی دوم شامل: سوررئالیسم امریکای لاتین و فرانسه، لتریسم، پست سوررئالیسم، نئودادائیسم، کمپ، زمان مرده، سینمای تغزلی و سینمای ساختاری
درباره کارگاه
طول دوره: ۸ جلسه ۴ ساعته (همراه با نمایش فیلم در هر جلسه)
هزینه دوره: ۳۰۰ هزار تومان
تاریخ شروع: چهارشنبه ۹ دیماه ۱۳۹۴، ساعت ۱۷
محل برگزاری: رخداد تازه
(برای ثبتنام با شماره ۰۹۱۰۱۴۵۶۰۶۶ تماس بگیرید).
+ گفتنی است کارگاه بررسی تحلیلی-تاریخیِ سینمای تجربی با همکاری رخدادتازه و رای بن مستند برگزار میشود.