روایتی از پنج دهه عزاداری محرم در خیزاب عشق به تصویر درآمد. این فیلم مستند به کارگردانی اصغر جاوید با محوریت عزاداری مردم اردبیل در دهه محرم، آماده نمایش شد. جاوید در این مستند با استفاده از تصاویری که از دهه ۵۰ تا ۹۰ از عزاداری مردم اردبیل در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی گرفته، توانسته است عشق به سیدالشهداء (ع) را در فرهنگ آذربایجان به تصویر بکشد.
مستند خیزاب عشق سه آیین اصلی سوگواری محرم در شهر اردبیل را بررسی می‌کند. «تشت‌گذاری» یکی از این آیین‌هاست که در آن، به یاد تشنه‌لبان عاشورا و در یک حرکت نمادین، تشت آبی در مساجد و حسینیه‌ها قرار می‌دهند. از دیگر آیین‌های محرم در آذربایجان، می‌توان به «شمع‌گذاری» اشاره کرد که در این مراسم، به یاد اسرای کربلا ۴۱ شمع روشن می‌کنند. نگاه مردم اردبیل به آیین «شام غریبان» نیز روایت سوم فیلم است. آن‌ها این مراسم را مفصل‌تر از دیگر شهرهای ایران برگزار می‌کنند.
اصغر جاوید در مستند خیزاب عشق نگاهی به شش محله اردبیل و عبور دسته‌ها در بازار نیز داشته است. در ایام محرم، دسته‌های عزاداری هر محله، یک روز از بازار اردبیل عبور کرده و عزاداری مختص به خود را انجام می‌دهند.
گفتنی است که عوامل تولید این مستند عبارت‌اند از: تهیه‌کننده و کارگردان: اصغر جاوید، فیلم‌برداران پنج دهه: اصغر جاوید، صابر فرزانه‌وش، سلیم رحیمی، عظیم پورصفرقلی، تدوین: اصغر جاوید، هایده مرادی، رامین رحمانی، عبدالله شاکری، تحقیق و پژوهش: اصغر جاوید، با نگاهی به کتاب «تعزیه شناسی در ایران» نوشته جابر عناصری، تهیه‌شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.
مستند نغمه‌های حسینی فیلم دیگری است که با موضوع عاشورا آماده نمایش شده است. این فیلم ۲۰ دقیقه‌ای به کارگردانی سعیدسلمان روغنی، روند نوحه‌سازی در هیات‌های مذهبی شهر یزد را مورد بررسی قرار می‌دهد. به گفته کارگردان، هر سال اعضای امنای هیات‌های عزاداری با یک شاعر و آهنگساز مشورت می‌کنند و طبق نظرات آن‌ها، ابتدا آهنگساز ملودی را می‌سازد و سپس شاعر با توجه به حال و هوای موسیقی، روی ملودی شعر می‌نویسد و در نهایت این قطعه‌ی مذهبی تنظیم و پخش می‌شود. روغنی پیرامون تولید مستند نغمه‌های حسینی می‌گوید: «تصویربرداری این مستند از سال ۹۱ آغاز شد و سه سال به طول انجامید تا آماده نمایش شود، زیرا زمان اندکی برای ضبط اجرای این نوحه‌ها وجود داشت؛ ضمن اینکه بازسازی فضای هیات و هماهنگی با افراد مسئول نیز کار مشکلی بود.» این مستندساز خاطرنشان کرد: «تصویربرداری سکانس پایانی با ۴ دوربین در حسینیه بزرگ خیرآباد یزد و بسیار با شکوه صورت گرفت.»
گفتنی است که عوامل تولید مستند نغمه‌های حسینی عبارت‌اند از: تهیه‌کننده، کارگردان و تدوینگر: سعیدسلمان روغنی، تصویربرداران: محمد مجلل، احسان دادرس، جاوید مهرریزی‌زاده، محمدجواد دهقان، صدابردار: طاهر پیشوایی، مدیر تولید: مسعود یزدی، تهیه شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

عکس: مستند خیزاب عشق