جای حذف مستند از جشنواره‏ی فیلم فجر مسئله را حل کنید


یک مستندساز و پژوهشگر معتقد است نمایش مستند در جشنواره‏ی فیلم فجر خاطره‏ی خوبی برای مستندسازان در پی نداشت؛ اما باید جایگزینی برای آن در نظر گرفته می‌شد. همایون امامی با اشاره به حضور مستند  بی‌بی‌مراد در بخش دینی جشنواره‏ی سینما حقیقت گفت:"  این بخش‌بندی‌ها بیشتر از آنکه مبتنی بر دسته‏بندی‏های متعارف جشنواره‏های جهانی باشد؛ ریشه در سلیقه و تلقی برگزار کنندگان دارد."
وی ادامه داد: بی‌بی‌مراد در مجموعه‌ای که به غذاهای آیینی می‏پرداخت و همین نام را هم در پیشانی خود داشت، ساخته شد. این مجموعه می‏کوشید تصویری قوم‏نگارانه از غذاهای آیینی ما ارائه دهد. بنابراین نزدیک‏ترین بخش به آن بخش مستند‏های مردم‏شناختی است. با توجه به اهمیت این بخش، جای خالی آن در بین بخش‏های مختلف جشنواره حس می‏شود. تصور می‏کنم چنین خلائی به آن انجامیده که فیلم در  بخشی دیگری به نمایش درآید.  غرض از ساخت این فیلم مطالعه در مورد آیینی است که مثل هر آیین دیگر از یک پشتوانه فکری و اعتقادی برخوردار است. اما دوستان ما در  جشنواره‏ی سینما حقیقت  به دلیل اینکه رخدادهای این فیلم در مسجد روی می‏دهد؛ و آشی که موضوع فیلم است، در این مسجد پخته می‌شود و همچنین در ارتباط با نذر و  نیاز قرار می‏گیرد؛ این فیلم را در بخش مستندهای دینی قرار داده‌اند. چنین رویکردی درک و تعبیر مخاطب را از سینمای دینی به چالش می‏کشد."
امامی با تاکید بر اینکه در بخش‌بندی جشنواره‌های فیلم، باید سمت‌گیری غالب فیلم‌ها ملاک رده بندی باشد افزود:" بی‌بی‌مراد مستندی اجتماعی با مضمونی مردم‏نگارانه است؛ و باید در بخش مستندهای اجتماعی یا مردم‏نگارانه گنجانده می‏شد. شاید قرار دادن این فیلم در بخش مستندهای دینی به این خاطر بوده است که در بخش‌ فیلم‌های دینی مستندهای مناسبی در آن حد که ظرفیت بخش را پوشش دهد، ارائه نشده است. البته به این مسئله اعتراضی نمی‏توان داشت. چرا که در جشنواره‌ها، زمانی که تهیه‌کننده یا کارگردان، برگه‏ی درخواست حضور فیلم را در جشنواره امضا می‌کند به این معناست که تمامی قوانین، مقرارت و ساختار جشنواره را پذیرفته است. اگر قرار باشد برگزارکنندگان به هر اعتراضی ترتیب اثر دهند؛ آن جشنواره هیچ‏گاه امکان برگزاری نخواهد یافت. علت طرح این موضوع از جانب من هم پرسشی بود که مطرح شد."
کارگردان مستند یک مرثیه برای جنگل تنها که عنوان فیلم پذیرفته شده‏ی دیگر امامی در بخش محیط زیست جشنواره سینما حقیقت است؛ همچنین خاطرنشان کرد:" مستند بی‌بی‌مراد به قصد اطلاع‏رسانی از شرایط نامناسب زندگی در روستاهای ماست. تا مگر مسولان بیشتر و بهتر به فکر چاره باشند و این قشر زحمت‏کش را از رفاه و تامین اجتماعی بیشتری که شایسته‏ی آن هستند برخوردار سازند."
وی با اشاره به اختصاص سینما سپیده برای نمایش فیلم‌های مستند و فرهنگی گفت:" چنین برنامه‏هایی از اهمیت خاصی در گسترش جایگاه سینمای مستند برخوردارند." او درباره‏ی احتمال نمایش آثارش در سینما سپیده افزود:" فعلاً برای نمایش فیلم‌هایم در این سینما برنامه‏ای ندارم. چنانچه دعوتی از سوی دوستان به عمل آید بی‏تردید از آن استقبال خواهم کرد." امامی ادامه داد:" ما در زمینه‏ی سینمای مستند روز به روز امتیازات بیشتری از دست می‏دهیم. بی آنکه مسولان به فکر جایگزینی برای آنها باشند. نمونه‏اش همین حذف حضور فیلم‏های مستند، کوتاه و انیمیشن از جشنواره‏ی فیلم فجر است. اگرچه با توجه به نارضایتی مستندسازان از کیفیت بد نمایش فیلم‏هایشان این اقدام  از وجهی مثبت برخوردار می‏کند؛ ولی این پرسش مطرح می‌شود که مگر سینمای مستند چند امکان نمایش و عرضه دارد که کاهش یک امکان مهم تلقی نشود. شاید اگر مسولانی که از ویترین نمایش سینمای ملی ایران سه گونه مهم را حذف کردند، به‏جای حذف، مسئله عرضه و نمایش فیلم مستند را به صورت بنیادی حل می‏کردند نتیجهی بهتری عاید می‏شد. چنین رویکردی ذهنیت نادرستی را دامن می‏زند که مدت‏هاست رایج است؛ و تنها سینمای اکران را بدنه سینمای ملی ایران می‏داند."

 

منبع: مهر | تاريخ: 1389/08/17
 | فهرست مطالب ابتدای صفحه | 
به گروه فيس بوک ما بپيونديد