پس از گذشت سه هفته از جشنوارهی سینماحقیقت و همزمان با مرور آثار منتخب این جشنواره در سینما سپیده، کارگردان مستند همتون منو میشناسین؟ به ذکر نقطه نظرات و گلایههایش پرداخت.
میلاد بهار عنوان کرد:" طی ماههای گذشته فیلم همتون منو میشناسین؟ که مستندی دربارهی تغییر جنسیت است، با اتفاقات متعددی مواجه شد. اما اکنون و سه هفته پس از برگزاری جشنوارهی سینماحقیقت و با توجه به شعار این جشنواره که"حقیقت برای همه" بود، میخواهم چند سوال مطرح کنم تا برخی حقایقی که دربارهی این فیلم وجود دارد حداقل برای خود من مشخص شود." وی یادآور شد:" در مدت برگزاری جشنواره افراد مختلف به دلایل متعدد به طرح انتقاداتی نسبت به روند برگزاری جشنواره و شیوه کار مرکز گسترش پرداختند، اما من با وجود اتفاقات عجیبی که برای فیلمم میافتاد ترجیح دادم در این زمینه سکوت کنم تا مبادا به مشکلتراشی برای جشنوارهای که مدیریت آن اولین سال خود را سپری میکند، متهم شوم. اما حال که مدتی از این جشنواره گذشته، خستگیها در رفته و فضا کمی آرامتر شده، میخواهم در راستای عمل هر چه بیشتر به شعار جشنواره، دربارهی وضعیت نمایش مستندم چند سوال مطرح کنم تا شاید حقیقت برای من و آن همه مذکور، روشن شود. حدود یک ماه پیش از جشنواره سینماحقیقت، از سوی روابط عمومی این جشنواره با من تماس گرفتند و از انتخاب فیلمم برای بخش مسابقه خبر دادند. چهار روز مانده به جشنواره هم با من تماس گرفتند و گفتند که باید زیرنویسهای فیلم را هم آماده کنیم. البته من مهلت بیشتری میخواستم؛ در نهایت ظرف یک هفته نسخهی زیرنویس را آماده کردم. مدتی بعد هم تماس گرفتند و آدرس خواستند تا کارت بفرستند، اما دیگر هیچ خبری نشد و در نهایت یک روز قبل از جشنواره با تماس خودم متوجه شدم که فیلم من از جشنواره حذف شده است."
بهار ادامه داد:" من روز افتتاحیه جشنواره به اداره نظارت و ارزشیابی رفتم و متوجه شدم که اداره نظارت و ارزشیابی مشکل خاصی با فیلم ندارد و آنچه باعث توقیف این فیلم شده بود شکایت یکی از عوامل فیلم بود، که به دلیل مسائل مالی صورت گرفته بود. به هر حال با همکاری ارشاد و بررسی واقعبینانه آنها مشکل حل شد و پس از آن با تماس مسوولان اداره نظارت با آقای خورشیدی، دستور نمایش فیلم صادر شد." این مستندساز ادامه داد:" حال من نمیدانم اگر روز قبل از جشنواره تماس نمیگرفتم و خودم وضعیت نمایش فیلم را پیگیری نمیکردم، چه اتفاقی میافتاد. آیا باید برخورد مسوولان یک جشنواره اینگونه باشد که فیلمسازان خودشان از وضعیت فیلمهایشان مطلع شوند؟ آیا اگر کمی زودتر این موضوع به من اطلاع داده میشد با آرامش خاطر بیشتری نمیتوانستم به پیگیری وضعیت بپردازم؟ اگر خود من با جشنواره تماس نمیگرفتم چگونه باید میفهمیدم که برای فیلمم مشکلی پیش آمده است؟ زمانی که من دلیل این موضوع را میپرسیدم مسوولان به من میگویند که دو روز بود از این مساله آگاه شده بودیم، اما وقتی کاتالوگ را بررسی میکنم میبینم که حتی در کاتالوگ هم نام فیلم من نیامده. دیگر کاتالوگ که دو روز مانده به جشنواره درنمیآید؟!" وی در عین حال معتقد است:"پس از این اتفاقات، کم کم به این نتیجه رسیدم که همهی این حرفها بهانه است و خود مرکز اصرار بر دیده نشدن فیلم من دارد."
بهار در ادامه با بیان اینکه بالاخره با چاپ برنامه جشنواره متوجه شده که فیلماش در سومین روز جشنواره به نمایش درمیآید، اظهار کرد:" فیلم من را ساعت یک بعدازظهر، در سالن شماره دو سینما سپیده و در کنار سه فیلم درباره رودخانه، درخت و زیره کرمان به نمایش گذاشتند. اما با این وجود برای فیلمی که نه در کاتالوگ نامش آمده بود، نه در بولتنهای روزانه حرفی از آن بود و نه در سانس خوبی به نمایش درمیآمد، سالن پر شد و پس از نمایش این فیلم هم دو سوم جمعیت از سالن خارج شدند. شب هم به من گفتند که موضوع فیلم تو به گونهای است که نمیتوانیم آن را درجلسه نقد و بررسی شرکت دهیم."
این مستندساز در ادامه گفت:" من نمیدانم چرا این دوستان از ابتدا صادقانه نمیگویند که با فیلمی مشکل دارند؟ واقعا اگر اینگونه فکر میکنند چه لزومی دارد که فیلم من را برای جشنواره انتخاب کنند؟ من اکنون دوست دارم که این واژه حقیقت حداقل برای خود من که کارگردان فیلم هستم مشخص شود. اما به نظر میرسد در جشنوارهی سینما حقیقت، نام حقیقت بهانه و وسیلهای شده است برای کتمان حقیقت. حداقل دربارهی فیلم من که وضعیت اینگونه بوده است."
میلاد بهار در بخش دیگری از این گفتوگو به بخش مرور آثار جشنواره سینما حقیقت اشاره و عنوان کرد:" اکنون مسولان جشنواره 80 فیلم را برای مرور انتخاب کردهاند و حتی مدیر تولید مرکز درمصاحبهای گفته است که فیلمهایی که طی جشنواره از آنها استقبال شده مجدد به نمایش درمیآیند. حال من نمیدانم اینکه در زمانی بد و بدون هیچگونه تبلیغی سالن برای نمایش یک فیلم پر میشود، اگر نشانهی استقبال نیست نشانهی چیست؟ زمانی که من برای صحبت دربارهی این موضوع به مرکز گسترش رفتم، با رفتاری نامناسب از ارائه هرتوضیحی خودداری کردند." وی همچنین به داوریهای صورت گرفته در جشنواره انتقاد دارد و ادعا کرد:" به شخصه اصلا به داوریهای این جشنواره خوشبین نیستم و در گفتوگویی که با چند تن از این داوران داشتم، میگفتند که اصلا فیلمت را ندیدهایم."
این مستندساز ادامه داد:" اکنون مراکز مختلفی مثل خانهی هنرمندان، فرهنگسرای ارسباران، سینما آزادی و ... به نمایش فیلمهای مستند میپردارند. تازه ظرفیت سالنها و کیفیت نمایش آنها هم به مراتب بهتر از سینما سپیده است. حال اگر اکران فیلم در سینما سپیده قرار است، تنها به فیلمهای مورد نظر مدیران مرکز خلاصه شود چه لزومی دارد که منت سر ما بگذارند؟ اکنون فیلم من هم مجوز دارد و هم مخاطب، پس چرا آن را نمایش نمیدهند؟"
کارگردان مستند همتون منو میشناسین؟ در پاسخ به این مطلب که آیا فرمهای مخصوص نمایش فیلم در سینما سپیده را پر کرده، اظهار کرد:" اگر اسم این بخش مرور فیلمهای جشنواره است، دیگر نیازی به فرم پر کردن نیست. من فرمی در این زمینه پر نکردهام؛ اما مطمئنم از میان فیلمهایی که این روزها به نمایش درمیآیند بسیاری از سازندگان این آثار هم فرم پر نکردهاند." میلاد بهار در عین حال گفت:" تا زمانی که برخوردهای اینچنینی ادامه داشته باشد، مشکلات ما در این زمینه حل نخواهد شد. ما با هزار زحمت سعی میکنیم حقیقت را به تصویر بکشیم، اما عدهای به راحتی از واژهی حقیقت سوء استفاده میکنند و این اصلا پذیرفتنی نیست و نوعی استفادهی ابزاری از واژهها به نظر میرسد. من نمیخواهم که این دوستان حقیقت را برای همه روشن کنند، اما حداقل به من که سازندهی این فیلم هستم واقعیت را بگویند. اکنون با این نوع برخوردها بسیاری از مستندسازان هیچ رغبتی به مرکز رفتن ندارند و این اصلا اتفاق خوبی محسوب نمیشود."