جعفر صانعیمقدم بهعنوان یکی از مدیران سابق انجمن سینمای جوان و یکی از مدیران سابق ادارهی ارزشیابی و نظارت که این روزها به دور از این سمتها و در انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند ایران مشغول فعالیت است، دربارهی ارزیابیاش از روند برگزاری جشنوارههای مختلف سینمایی سخن گفت.
صانعیمقدم تصریح کرد: "ظاهرا هدف از برگزاری جشنوارههای فیلم این است که فیلم خوب کشف شود و در واقع فیلمساز، تهیهکننده و عوامل خوب شناخته شوند و استعدادها پرورش یابند." وی با بیان اینکه همهی جشنوارههایی که برگزار میشوند را باید با این معیارها ارزیابی کرد، ادامه داد: "بنابراین جشنوارهها با نوع برگزاریشان و میزان پولی که خرج میشود و شویی که برگزار میکنند، شناسایی نمیشوند؛ بلکه جشنوارهها با فیلم خوب، کشف استعدادها و برگزاری ورکشاپها که جنبههای آموزشی دارند، شناخته میشود تا در تقویت بهتر عوامل سینما برای تولید فیلم خوب کمک بکنند."
وی تاکید کرد: "در استمرار برگزاری جشنوارهها میتوان ارزیابی کرد که آن جشنواره در تولید فیلمهای خوب با توجه به اهدافش موفق عمل کرده است یا نه." صانعیمقدم در بخش دیگری از سخنانش در ارزیابی جشنوارهها با بیان اینکه نحوهی اهدای جوایز جشنوارهها تابعی از نحوهی داوری است، سخنانش را با این پرسش ادامه داد: «"آیا داورانی که انتخاب میشوند دارای صلاحیت و شناخت کافی هستند؟! مثلا اگر کسی قرار است در حوزهی بازیگری نظری ارایه دهد آیا در حوزهی بازیگری صاحبنظر است؟! یا در حوزهی مستند چقدر سابقهی فعالیت دارد یا موفق بوده است؟! مقبولیت داشتن داوران توسط مردم و هنرمندان جز امتیازات یک جشنواره است."
وی با تاکید بر اینکه؛ داوری در جشنوارهها باید توسط کسانی انجام شوند که در کشف استعدادها موفق عمل میکنند، تصریح کرد: "اینکه این روزها در جشنوارههای فیلم، یکسری آدمها تکرار میشوند، نامناسب است. در حالی که باید داوران متناسب با موضوعی که داوری میکنند، انتخاب شوند. حتی اگر داوران خوب هستند نباید اسامی شان در جشنوارههای مختلف تکرار شود و حال اگر صلاحیت نداشته باشند، مشکل دو چندان میشود." صانعیمقدم اضافه کرد: "از طرفی اگر با سلیقههای یکسان جشنوارههای مختلف برگزار شود، امکان کشف استعدادها وجود ندارد. ملاک مهم این است که داوران، ضمن ارج نهادن به فیلمهای خوب، کارگردانهای صاحبنام، استعدادهای جدید را کشف کنند."
وی با اشاره به دوران مدیریتش در انجمن سینمای جوان یادآور شد: "در چند سال اخیر کمتر استعداد جدیدی در جشنوارههایمان کشف کردیم، در حالیکه خیلی از فیلمسازان جوان و مستندسازان موفق ما از جشنوارههای انجمن سینمای جوان سالهای قبل معرفی شدند." صانعی مقدم که دبیر کارگروه نمایش انجمن تهیهکنندگان مستند است و فیلمهای مستند را در خانهی هنرمندان و سینما آزادی انتخاب و نمایش میدهد، ادامه داد: "اخیرا پیگیری میکنم که چه فیلمهایی به جشنوارهها راه نمییابند و حذف میشوند تا آنها را را برای نمایش در انجمن تهیه کنندگان مستند انتخاب کنم، چون بعضی از فیلمهای خوب در جشنوارهها انتخاب نمیشوند."
این صاحبنظر در بخش دیگری از این گفتوگو در ارزیابی روند برگزاری جشنوارهها گفت: "بهنظرم دو اتفاق در جشنوارهها در حال تکرار شدن است؛ یکی اسامی افراد برگزار کننده و تیم داوری و انتخاب جشنوارهها و دوم اینکه متاسفانه در برخی جشنوارهها کسانی که فیلم دارند جزو هیات داوران قرار میگیرند و این روند فاجعه است."
وی ادامه داد: "اگر نمیخواهیم به جشنوارههای بینالمللی نگاه کنیم حداقل به ۲۰ سال قبل خودمان نگاه کنیم. شروط هیات داوری و انتخاب همیشه این بوده است که این هیاتها در جشنواره فیلم نداشته باشند. این درحالی است که به سابقهی قبلی خودمان که به کشف فیلمسازان منجر میشد، توجه نمیکنیم." صانعیمقدم با اشاره به برخی جشنوارههای فیلم ادامه داد: "برخی جشنوارهها چون ترکیب انتخابها و داوری مناسبی ندارند، برای اینکه عدم توانایی شان را بپوشانند به فیلمسازان برجسته و پیشکسوت جایزه میدهند تا جوانها چیزی نگویند." وی با تاکید بر اینکه طرفدار فیلم خوب و داوری عادلانه است تصریح کرد: "نتیجه عدالت در طول زمان مشخص میشود."
صانعیمقدم در پاسخ به اینکه آیا بهتر نیست هزینهی این جشنوارهها صرف تولید فیلم شود، ادامه داد: "به هر حال اگر قرار باشد تولید هم بکنند، همان اشتباه تکرار میشود و امروزه شاهدیم مدیر جشنواره، تهیهکنندهی فیلمهای همان جشنواره میشود و ظاهرا هم کسی اعتراض نمیکند." وی در عین حال گفت: "البته این روند در سینما خیلی طبیعی شده است، الان شاهدیم که در امر تولید فیلم، صاحبان دفاتر خصوصی، مدیران دولتی هستند و خودشان به خودشان مجوز میدهند و فیلم میسازند." صانعیمقدم در پایان سخنانش مطرح کرد: "اگر در تولید، مسئولین در سازمانها مختلف تکرار نشوند میتوان امیدوار بود که تنوع تولیدی بیشتری داشته باشیم."