کارگردان فیلم مستند سرزمین خانه خورشید معتقد است سینمای مستند در دههی گذشته رشد چشمگیری داشته، اما اغلب این فیلمها از جهت کیفی در تعریف سینمای مستند نمیگنجد و اغلب فیلمسازان جوان ساخت فیلمهای سفارشی را مستند میدانند. فرهاد ورهرام کارگردان و پژوهشگر سینمای مستند ضمن بیان این مطلب در انتقاد به کیفیت نازل فیلمهای مستند و نمایش این فیلمها در جشنوارههای رسمی گفت: "برگزاری جشنواره و یا هر رویداد فرهنگی به معنای نمایش بهترین فیلمهای مستند است، فیلمهایی که از جهت محتوا، رعایت مسائل فنی، ساختار کارگردانی فیلم مستند و... بینقص بوده و بتواند در آینده به یک الگو تبدیل شود، ولی متاسفانه آنچه در حال حاضر در عرصه نمایش فیلمهای مستند در جشنوارههای مختلف اتفاق میافتد توجه به این مسئله است که اغلب فیلمها در سطح نمایش در جشنوارههای مستقل این نوع گونه سینمایی نیست."
وی در ادامه افزود: "ولی متاسفانه در سالهای اخیر اینگونه رسم شده است که مسئولان و یا هیات انتخاب به بحث کیفی فیلمها توجهی نمیکنند و اغلب آثاری که برای نمایش انتخاب میشود از جهت کیفی در سطح قابل قبولی نیست و به نظر میرسد مسئولان برگزاری جشنوارههایی از این دست تنها به بالا بردن آمار کمی جشنوارههایی که برگزار میکنند، توجه دارند. به عنوان مثال در جشنوارهی سینما حقیقت که به تازگی برگزار شد فیلمهایی به نمایش درآمد که به واقع از سطح فیلمهای معمولی گزارشی و خبری تلویزیون پایینتر بود و من در طول نمایش این فیلمها در این رویداد فرهنگی هیچ دلیلی برای نمایش برخی از فیلمها که به نام مستند شناخته شده و به نمایش درآمدند، نمیدیدم."
کارگردان و تهیهکنندهی فیلم مستند از آلپ تا دماوند با اشاره به تقسیم بندی انواع فیلمهای مستند و تقابل هر یک از آنها با یکدیگر گفت: "یکی دیگر از مسائلی که در قضاوت و ارزیابی فیلمها در جشنوارههای ویژهی سینمای مستند اتفاق میافتد این است که فیلمهای مستند را در قضاوت نهایی دستهبندی میکنند، به این معنا که مثلا یک فیلم مستند زیست محیطی را در قضاوت محتوا و ساختار کارگردانی با یک فیلم مستند اجتماعی و یا میراث فرهنگی مقایسه میکنند. این در حالی است که به اعتقاد من چنین ارزیابی از جهت حرفهای درست نیست و اصولاً چنین تقسیم بندیهایی بیمورد و بیهویت است و اغلب فیلمهایی که رتبه میآورند عناوینی تبلیغاتی دارند."
ورهرام در ادامه با اشاره به کم و کیف انتخاب افراد برای داوری و هیات انتخاب فیلمها در جشنوارههای مستند اشاره کرد و گفت: "مسئولانی که جشنوارههایی با موضوع مستند را برگزار میکنند در انتخاب افراد برای داوری فیلمها باید دقت کنند، چرا که اغلب دیده شده افرادی که دغدغه سینمای مستند را ندارند و تنها در سمتهای دولتی در مراکز فرهنگی مشغول هستند را به عنوان داوران جشنوارهها انتخاب میکنند. این درحالی است که هنرمندان بسیاری در عرصهی سینما وجود دارند که فیلمبینهای حرفهای نیز هستند، اما هنگام برگزاری چنین جشنوارههایی جای این افراد بسیار خالی است."
وی در پایان به فعالیتهای آتی خود اشاره کرد و گفت: "چندی پیش فیلم مستند ۸۰ دقیقهای از آلپ تا دماوند را برای شبکهی دوم سیما تهیه و کارگردانی کردم و هم اکنون در مراحل نهایی مونتاژ است. همچنین یک فیلم مستند زیست محیطی و با موضوع توسعهی پایدار و اینکه چه عواملی باعث رونق گرفتن کویر و توسعهی انسانی میگردد را به تهیهکنندگی مرتضی رزاق کریمی در دست کار دارم. این پروژهی مستند شامل ۱۰ فیلم مجزا است که هریک از فیلمها به کارگردانهای متفاوتی سپرده شده است."