محمد تهامی نژاد، مستندساز و پژوهشگر سینما، از ترجمه و چاپ کتاب"مقدمه بر مستند" نوشته ی بیل نیکولز خبر داد. در این کتاب تعریف و طبقه بندی جدیدی از فیلم مستند ارایه شده است.
تهامی نژاد در این باره گفت:" سال های گذشته کتابی ترجمه کردم با عنوان مقدمه ای بر مستند تلویزیونی. آن کتاب برمبنای شیوه شناسی نیکولز نوشته شده. این شیوه شناسی برای من جالب بود، از این رو درباره ی این شیوه شناسی پژوهش کردم تا نیکولز را بهتر بشناسم که با کتاب مقدمه بر مستند روبرو شدم."
وی ادامه داد:" در گذشته طبقه بندی سینمای مستند محتوایی، مضمونی و ساختاری بود ولی بیل نیکولز در یک طبقه بندی از سینمای مستند، شیوه شناسی تازه ای ارایه کرده که در این کتاب شرح داده شده است." تهامی نژاد درباره ی محتویات کتاب مقدمه بر مستند توضیح داد:" این کتاب توضیح نظریات نیکولز است. او در این کتاب به سینمای مستند و فیلم مستند به معنایی جدید نگاه کرده و تعریف جدیدی از مستندسازی ارایه کرده است." وی افزود:" قبل از اینکه نیکولز تعریف جدیدی از سینمای مستند ارایه کند، تعریف این نوع سینما همان تعریف قدیمی بود؛ ولی به اعتقاد برخی از نظریه پردازان از جمله بیل نیکولز نحوه ی شکل بخشی به واقعیت و یا به عبارت دیگر زیبایی شناسی سینمای مستند مهم است." تهامی نژاد گفت:" نیکولز در این کتاب 400 صفحه ای مسئله ی بلاغت در سینما و اینکه چگونه فیلمساز می تواند فیلمی بسازد که روش های بلاغی را مورد توجه قرار دهد را بررسی کرده است."
وی با بیان اینکه مخاطب این کتاب باید دوره ی فلسفه و منطق را گذرانده باشد تا محتویات این اثر را درک کند، اظهار داشت:" این کتاب فنی ترین اثر این نظریه پرداز سینمای مستند است که برای اندیشه ی خود یک دستگاه نظری ارایه می کند. نیکولز در تعریف مستند آن را شکل متفاوتی از فیلم داستانی، تجربی و آوانگارد می داند." تهامی نژاد با بیان اینکه نیکولز روی جهان تاریخی به عنوان پایه و مبنای نظری فیلم تاکید دارد، توضیح داد:" جهان تاریخی سینما به اعتقاد او یعنی رخدادهای واقعی که در زمان به وقوع پیوسته نه در خیال و عرصه ی داستان. جهان تاریخی، جهان وجود انسان است؛ یعنی در تئوری واقعیت ما موجوداتی تاریخ مندیم و در جهان تاریخی، یعنی در گذشته، حال و آینده زندگی می کنیم و آنها را می سازیم. نیکولز در سراسر کتاب به دنبال کشف فیلم هایی است که با این جهان درگیر شده اند."
وی افزود:" اینکه چرا مباحث اخلاقی امری محوری در مستندسازی است و در قلب آن جای دارد، مستندها با انواع فیلم چقدر تفاوت دارند، چه چیزی به فیلم مستند صدای خاص خودش را می بخشد، مستندها به چه چیزهای می پردازند، فیلم مستند چگونه آغاز شد، چه انواعی از مستند وجود دارد، مستندها چگونه به مسایل و مباحث اجتماعی و سیاسی پرداخته اند و چگونه می توانیم به طور موثر درباره مستند بنویسیم و روش های نقد فیلم مستند از سرفصل های این کتاب است."
به گفته ی تهامی نژاد، کتاب مقدمه بر مستند نوشته ی بیل نیکولز از سوی انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند منتشر خواهد شد. وی در حال حاضر مشغول نوشتن مقاله ی "روش های نقد در سینمای مستند" است که برخی دیدگاه های نقد فیلم مستند در آن مطرح می شود.
محمد تهامی نژاد متولد سال 1321 در تهران است. او فارغ التحصیل رشته ی سینما، پژوهشگر و مستندساز است و از جوانی، کار تحقیق درباره ی سینمای ایران و مستندسازی را همزمان پیش برده است. وی در سال 1381 به عنوان سینماگر و پژوهشگر نمونه کشور معرفی شد. بیل نیکولز، تاریخ نگار و نظریه پرداز آمریکایی فیلم مستند، استاد سینما و مدیر برنامه ی تحصیلات عالی در زمینه ی پژوهش سینمایی در دانشگاه دولتی سان فرانسیسکو است.