چاپ دوم کتاب سینمای مستند ایران، عرصه تفاوتها نوشته محمد تهامینژاد منتشر شد. این کتاب اثر تلفیقی از دو گونه تاریخ نگاری عمومی و تخصصی است. در تاریخ عمومی مولف به جمع آوری دادهها درباره فیلمها، تولیدگران، مناسبات و جریانهای موثر بر تولید به صورت تسلسل زمانی میپردازد تا مقدمهای برای تحقیقی تخصصیتر و موردی در روشها، شیوههای بیانی فیلم سازان و اصالتهای آن و تحلیل محتوا باشد که نتیجه آن تحلیل تاریخی سینمای مستند ایران است. فیلم مستند، روش ثبت و ضبط زندگی به صورت واقعی و با کمک بازسازی صادقانه صحنههای واقعی است که گاهی به صورت هدفمند در پی چستجو و شناخت معناهای پنهان وقایع، در شکلی هنری است و گاهی معنای پنهان را منکر میشود.
تاریخ سینمای مستند ایران روایت جذابی از فیلم سازان و مجموعهای از اندیشه ورزی، کار و هنر است و فیلم مستند علاوه بر گرایشهای فکری مسلط در هر دوره و عقاید فیلمسازان بر تلقیهای یکجانبه و تک معنایی از واقعیات عینی هم توجه داشته است. این اثر به بررسی تاریخی سینمای مستند ایران (مقتضیات تولید، نهادها، شخصیتها، فیلمها)، تحقیق در نظریهها، نگرشها و تاثیر رسانهها و ساختارهای بنیادین بر تولید میپردازد. آیا مستند ساز به بیان غیرتحکمی روی آورده یا از یک روایت شخصی، حکمی صادر شده است؟ آیا فیلم مستند به اخلاق حرفهای پایبند است؟ چگونه میتوان فهمید که فیلمساز، کدام صحنهها را از زندگی عادی برای دستیابی به جذابیت بصری، به کمک مردمان محلی و بومی، تغییر شکل داده و یا نمایشی ساخته است و اینکه فیلم چه نسبتی با رسانه تلویزیون دارد و هر اثر دیداری، چه نقش و جایگاهی در تاریخ سینمای مستند ایران داشته است و... از جمله سوالاتیست که کتاب حاضر به تحقیق و بررسی آن میپردازد. این اثر در پنج فصل تعریف و محدوده هنری و نظری تحقیق، دوره نمایش بر پرده، فیلم مستند و رسانه جدید، انقلاب اسلامی و تصویر و دهه هفتاد- دهه ویدئو تدوین شده است. کتاب سینمای مستند ایران، عرصه تفاوتها در ۲۶۸ صفحه، مصور، در دو هزار نسخه و با قیمت ۵۵۰۰۰ توسط انتشارات سروش ریال وارد بازار نشر گردیده است.